Hunkeren naar een misviering 27 mei 2020

Wie had ooit gedacht dat groepen gelovigen in ons geseculariseerd Europa van de 21ste eeuw naar de Raad van State zouden stappen om het recht op misvieringen af te dwingen? Toch is het in Frankrijk en Duitsland gebeurd, en ze hebben hun slag thuisgehaald - uit naam van de godsdienstvrijheid. Ook in België zijn het uitgerekend jongeren die er actie voor voeren. De hunker naar religieuze vieringen haalt het bijna van de redelijkheid waarmee virologen ons in toom houden.

Wat schuilt er achter die drang? Religie is in essentie verbinding, gemeenschap vormen rond en met God, en dat is nu net waar de lockdown-maatregelen ons als gelovigen in het hart treffen. We missen méér dan anderen het samen vieren, niet rond een barbecue en een frisse pint, maar rond Hem die de diepste zin en drijfveer van ons bestaan is. We missen het samen luisteren naar Jezus' woorden, zijn Geest die ons aanport, het delen van brood: hét symbool van verbondenheid.

Het valt op hoe de kerken in verschillende regio's van de wereld verschillend reageren op deze crisis. We zagen op tv de beelden van een orthodoxe viering in Rusland, waar de priester in volle coronatijd onverstoord de communie in twee gedaanten uitdeelde, en met dezelfde lepel van mond tot mond zijn gelovigen de wijn inlepelde. Het blinde geloof in de magie van het Heilig Bloed deed al deze mensen hun gezond verstand verliezen. Wat een gevaarlijk bijgeloof!

Er wordt gezegd dat Afrika vandaag het epicentrum is van het christelijke geloof. Onze collega Adeline Ajuaye uit Tanzania beschreef in de nieuwsbrief van ons instituut treffend de impact van de corona-crisis, ook op religieus vlak: sommigen worden verscheurd door schuldgevoel omdat ze aan hun zondagsplicht moeten verzaken; anderen zoeken vertwijfeld een antwoord op de vraag naar de machteloosheid van een almachtige God tegenover een minuscuul virus. Nog anderen verkeren integendeel in de waan dat God hen als gelovigen immuun maakt. Zelfs de president verklaarde in een toespraak aan religieuzen dat het corona-virus satanisch is en onmogelijk kan stand houden in het lichaam van Christus; bijgevolg zouden eucharistievieringen volgens hem de beste remedie zijn tegen de ziekte... Maar wat al deze gelovige Afrikanen verbindt is hun diep gewortelde cultuur van verbondenheid. Vieren doe je niet in je kot: niet alleen de familie wordt uitgenodigd, maar het hele dorp, het huispersoneel, de toevallige passanten... Het corona-virus is in zo'n samenleving dus dubbel gevaarlijk, niet alleen omwille van de fysieke schade die het lukraak bij mensen veroorzaakt, maar evenzeer omwille van het sociale en religieuze gif dat in gemeenschappen binnen sluipt. Maar door dit alles heen wordt het geloof ook gelouterd en ontdaan van valse beelden. Heel wat kerkgemeenschappen zoeken creatief naar nieuwe vormen, onder andere op de sociale media.

De corona-lockdown heeft mijzelf een tijdlang in een soort religieuze lockdown gedompeld. Ik kon vrij bewegen tussen thuis en kantoor, of gaan lopen tussen de velden, maar raakte 'religieus onderkoeld'. De stress van het ganse gebeuren, de zorgen om de gezondheid van familieleden en vrienden, de herorganisatie van mijn onderzoek en lessen, het activeren van studenten via het internet, de bekommernis om de schade van de crisis bij kansengroepen en de chaos in het onderwijs namen mij volledig in beslag. In mijn binnenste sloeg de balans tussen Maria en Martha, tussen contemplatie en actie, volledig naar dat laatste door. Bezinningsteksten die van verschillende kanten in mijn mailbox terechtkwamen raakten me weinig. Maar tien weken later wordt het anders. Ook ik bezwijk stilaan aan de hunker naar onze vieringen in Filosofenfontein. Hoe heerlijk zou het zijn als we Pinksteren samen konden vieren! Als er iets is waar het coronavirus nooit vat zal op krijgen, is het wel de Geest van God, die waait waar hij wil.

Aan alle Moslim-vrienden, een heerlijk Suikerfeest toegewenst!

Meer lezen: hiva.kuleuven.be

Ides Nicaise

Bron: www.filosofenfontein.be