Lazarus (5e zondag van de vasten A)

Ezechiël 37, 12-14; Ps. 130, Johannes 11, 1-45

Er is veel volk in het huis van Marta en Maria om luid mee te klagen en te jammeren. Zo gaat dat ginder nu eenmaal. Bij het lezen van die tekst dacht ik aan een vakantie in Marokko. In Fez, in de nauwe steegjes van de medina waar zelfs twee ezels mekaar niet kunnen kruisen, hoorde ik van ver een troep mannen. Zij droegen in de hoogte een dode, gewikkeld in de groene vlag van de Islam, zij liepen zo snel ze konden doorheen de menigte, zij riepen luid verzen uit de Koran.
Ik wist niet wat te denken. Het was of ze renden om aan de dood te ontkomen en of ze schreeuwden om de dood weg te jagen.
Bij Johannes is Jezus ontstemd over het gejammer van de omstaanders. Is het jammeren om Lazarus of om zichzelf?

Ik moet zeggen dat ik het lastig had met dit wonderverhaal. Jullie misschien ook.
Het verhaal trekt op niets. Johannes zou er nooit een Gouden Uil mee behaald hebben, laat staan een Nobelprijs. Het is totaal ongeloofwaardig: als men Jezus komt melden dat zijn goede vriend Lazarus doodziek is, wacht Jezus nog een paar dagen om zeker te zijn dat hij dood is. Tot zijn leerlingen en tot Marta en Maria spreekt hij totaal onbegrijpelijke taal. En als hij Lazarus bevel geeft uit het graf te komen, gehoorzaamt Lazarus en 'huppelt' uit het graf. Men bevrijdde hem van zijn zwachtels en ... gedaan. Geen woord meer. Zei of deed Lazarus iets? Leefde hij nog lang en gelukkig?

Maar Johannes schrijft geen geschiedenis, hij is de minst historische van de evangelisten. En bij de andere drie evangelisten komt de Lazarusepisode niet voor. Heeft Johannes dit verhaal dan uitgevonden? Misschien wel.
Bovendien zegt Johannes niet dat Jezus mirakels of wonderen deed, alleen maar tekenen, signa, en tekenen zijn niets op zichzelf, zij wijzen naar iets, zij beduiden iets.
Marta en Maria, en de omstaanders, zij zijn opgesloten in het graf van hun droefheid, van hun eenzaamheid, van hun angsten, van hun depressies, van hun onmacht, van hun verslavingen, van hun armoede, en ga maar door ... Zij zijn geboeid zoals Lazarus in zijn zwachtels en windsels. Zij, wij en zoveel mensen moeten bevrijd worden en gebracht tot leven.
En met dit verhaal wordt het drieluik afgewerkt: als linkerpaneel de Samaritaanse vrouw en de symboliek van het water, het rechterpaneel met de blinde en het licht, en vandaag het middendoek met het volle, bevrijde leven. Natuurlijk is dit verhaal hier geplaatst, vlak voor palm- en passiezondag, als voorafbeelding van het opgewekte leven met Pasen.

Amen.